POLITYKA OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM

STANDARDY OCHRONY DZIECI W PRZEDSZKOLACH ARTEDOO

 

STANDARD - POLITYKA

PLACÓWKA USTANOWIŁA I WPROWADZIŁA W ŻYCIE POLITYKĘ OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM

1. Preambuła

Niniejsza Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem stanowi realizację obowiązku prawnego dot. wprowadzenia w placówce standardów ochrony dzieci (Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, Dz.U. 2023 poz. 1304 i 1606).

• Dobro dziecka jest dla nas najważniejsze.
• Uznajemy naszą moralną i ustawową odpowiedzialność za ochronę i promowanie dobra wszystkich dzieci.
• Dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczne i przyjazne środowisko, w którym dzieci są szanowane i doceniane.
• Sprzeciwiamy się stosowaniu wobec dzieci wszelkich form przemocy.
• Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za dzieci i rozpoznanie tych, którym powin­ny być udzielone pomoc i wsparcie, oraz za bezzwłoczne podejmowanie działań w przypadku wszelkich podejrzeń lub ujawnienia okoliczności, które mogą wska­zywać, że dziecku zagraża bądź dzieje się krzywda.
• Działamy sprawnie, skutecznie i postępujemy zgodnie z procedurami, aby za­pewnić dzieciom pomoc na jak najwcześniejszym etapie oraz skuteczne wsparcie i ochronę.
• Przestrzegamy praw dziecka wynikających z Konwencji o prawach dziecka.

2. Cele standardów ochrony dzieci

Celem standardów jest:

• zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i ustalenie procedur udzielania im wsparcia;
• zapewnienie personelowi niezbędnych informacji i kompetencji, aby umożliwić im wywiązanie się z obowiązków w zakresie troski o dobro dzieci i ich ochronę;
• zapewnienie dzieciom oraz ich rodzicom lub opiekunom niezbędnych informacji na temat zasad obowiązujących w placówce oraz możliwości uzyskania wsparcia w sytuacji krzywdzenia;
• pokazanie dzieciom, rodzicom lub opiekunom zaangażowania placówki w ochro­nę dzieci;
• włączenie rodziców i opiekunów we wspólne tworzenie bezpiecznego środowiska.

3. Objaśnienia terminów

personel – pracownicy przedszkola oraz każda osoba zatrudniona do opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym na podstawie umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej odpłatnej bądź nieodpłatnej, a także wolontariusz.

dyrekcja – dyrektor, kierownik – osoba kierująca pracą całej placówki.

dziecko – w rozumieniu niniejszego dokumentu to każdy małoletni oraz każda inna osoba, która nie ukończyła 18. roku życia.

opiekun dziecka – przedstawiciel ustawowy dziecka: rodzic, opiekun, rodzic za­stępczy, opiekun tymczasowy (osoba upoważniona do reprezentowania małolet­niego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych)

zgoda opiekuna dziecka – zgoda co najmniej jednego z rodziców dziecka, rodziców zastępczych, opiekuna, opiekuna tymczasowego, z zastrzeżeniem, że dotyczy to tylko sytuacji, gdy rodzice są zgodni. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować ich o konieczności rozstrzygnię­cia sprawy przez sąd rodzinny (orzeczenie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę rodziców)

zgoda dziecka – podmiotowy stosunek do dziecka oznacza, że podejmując decyzje do­tyczące dziecka, należy poinformować je o tym, wysłuchać jego opinii oraz – o ile to możliwe i bezpieczne – uwzględniać jego potrzeby, zawsze, nawet jeśli przepisy prawa bezpośrednio tego nie wymagają.

krzywdzenie dziecka – zachowanie, które może stanowić popełnienie czynu zabronio­nego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu pla­cówki, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie; każde zamierzo­ne lub niezamierzone działanie/zaniechanie jednostki, instytucji lub społeczeństwa jako całości i każdy rezultat takiego działania lub bezczynności, które naruszają prawa, swobody i dobra osobiste dzieci i/lub zakłócają ich optymalny rozwój. Wy­różnia się pięć podstawowych form krzywdzenia:

przemoc fizyczna – przemoc, w wyniku której dziecko doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby od­powiedzialnej za dziecko, lub której dziecko ufa bądź która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną lub jednorazową.

przemoc psychiczna – przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy dzieckiem a opiekunem, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in. niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie emo­cjonalne, relację z dzieckiem opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka i granic psychicznych między rodzicem a dzieckiem.

wykorzystywanie seksualne dziecka – włączanie dziecka w aktywność seksual­ną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świado­mej zgody i/lubi/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Wykorzysta­nie seksualne może przyjąć również formę wyzyskiwania seksualnego, czyli jakiegokolwiek faktycznego lub usiłowanego nadużycia pozycji podatności na zagrożenia, przewagi sił, lub zaufania, w celach seksualnych, w tym, ale nie wyłącznie, czerpanie zysków finansowych, społecznych lub politycznych z seksualnego wykorzystywania innej osoby. Szczególne zagrożenie wyko­rzystaniem seksualnym zachodzi w czasie kryzysów humanitarnych. Zagro­żeni są zarówno dzieci, jak i ich opiekunowie.

zaniedbywanie dziecka – chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego pod­stawowych potrzeb fizycznych i psychicznych i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i jego ochrony.

przemoc rówieśnicza (agresja rówieśnicza, bullying) – występuje wtedy, gdy dziecko doświadcza różnych form przemocy ze strony rówieśników, bezpo­średnio lub z użyciem technologii komunikacyjnych (Internetu i urządzeń mobilnych). Ma miejsce wtedy, gdy działanie ma na celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter systematyczny (po­wtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy bądź grupy sprawców. Obej­muje przemoc werbalną (np. przezywanie, dogadywanie, ośmieszanie), rela­cyjną (np. wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie innych przeciwko osobie), fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie), materialną (np. kradzież, niszczenie przedmiotów), wykorzystanie seksualne (dotyka­nie intymnych części ciała lub zmuszanie do stosunku płciowego lub innych czynności seksualnych przez rówieśnika), przemoc uwarunkowaną normami i stereotypami związanymi z płcią.

osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci – pracownik wyznaczony przez dyrekcję placówki sprawujący nadzór nad prawidłowym stosowaniem standar­dów ochrony dzieci w placówce oraz ich aktualnością.

osoba odpowiedzialna za ochronę dziecka – pracownik wyznaczony przez dyrekcję placówki odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zagrożeniu dobra dziecka i podejmowanie interwencji przed właściwymi organami lub instytucjami. W miarę możliwości wskazane jest, by interwencję podejmować zespołowo, jednak zawsze powinna być wskazana osoba, która – w razie rozbieżności zdań – będzie podejmo­wać ostateczne decyzje.

osoba udzielająca wsparcia dziecku – osoba odpowiedzialna za opracowanie planu pomocy dziecku i monitorowanie jego realizacji.

dane osobowe dziecka – wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka, w tym jego imię i nazwisko oraz wizerunek.

 

STANDARD - PERSONEL

STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA

1. Osoby odpowiedzialne za poszczególne zadania związane z ochroną dzieci

l.p.	Obszar odpowiedzialności	Imię i nazwisko	Dane kontaktowe
1.	Monitorowanie przestrzegania standardów ochrony dzieci	Paweł Adamczyk	662905210 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
3.	Przyjmowanie zgłoszeń i uruchamianie interwencji	Elżbieta Chylińska	698980281 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
4.	Koordynacja wsparcia udzielanego dziecku	Agnieszka Bonisławska - Dziełak	- Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

2. Obowiązki osób odpowiedzialnych za standardy i politykę ochrony

2.1. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za standardy ochrony dzieci:

• dbałość o udostępnienie standardów ochrony dzieci na stronie internetowej placówki oraz na jej terenie;
• przygotowanie personelu placówki do respektowania standardów ochrony dzieci przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian w tych standardach;
• delegowanie zadań oraz odpowiedzialności związanych z realizacją standardów ochrony dzieci w placówce oraz monitoring ich realizacji;
• prowadzenie ewidencji członków personelu placówki, którzy zapoznali się ze standardami ochrony dzieci przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian w tych standardach;
• przegląd standardów ochrony dzieci w porozumieniu i współpracy z personelem placówki;
• monitorowanie trudności związanych z realizacją standardów.

2.2. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za ochronę dziecka (adekwatnie do sytuacji):

• przyjęcie zgłoszenia o wystąpieniu czynnika ryzyka zagrożenia dobra dziecka;
• przyjęcie zgłoszenia o ujawnieniu symptomów krzywdzenia dzieci lub krzywdze­niu dzieci ujawnionych lub zgłoszonych incydentach lub zdarzeniach zagrażają­cych jego dobru, dokumentowanie ich, weryfikacja oraz informowanie dyrekcji o wynikach poczynionych ustaleń;
• przyjęcie zgłoszenia o podejrzeniu lub niewłaściwym udostępnieniu, rozpowszechnianiu lub wykorzystaniu wizerunku dziecka lub ujawnione na tym tle problemy;
• zainicjowanie interwencji;
• wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” lub powiadomienie ośrodka pomocy społecznej;
• zawiadomienie sądu opiekuńczego;
• złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę dzieci;
• prowadzenie ewidencji zdarzeń dla danego dziecka, w której przechowywane są informacje, znajdują się oryginały notatek ze zgłoszeń oraz z interwencji, a także innych wymienionych wyżej dokumentów. Oryginały załącza się do akt osobo­wych dziecka. Zawsze należy zapewnić ochronę danych osobowych dzieci, chroniąc je przed nie­właściwym wykorzystaniem lub udostępnieniem osobie do tego nieuprawnionej.

2.3. Obowiązki osoby odpowiedzialnej za udzielanie wsparcia dziecku:

• opracowanie planu pomocy dziecku we współpracy z innymi specjalistami z pla­cówki lub z organizacji zewnętrznych;
• monitorowanie wsparcia udzielanego dziecku.

3. Współpraca z innymi instytucjami

Placówka realizując standardy ochrony dzieci współpracuje z instytucjami zewnętrznymi:

• placówkami ochrony zdrowia – przychodnie medyczne w Markach
• jednostką pomocy społecznej OPS Marki oraz każdym innym ośrodkiem pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka
• ośrodkiem interwencji kryzysowej: Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Zielonce
• poradnią psychologiczno-pedagogiczną: Filia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wołominie z siedzibą w Markach.
• kuratorium oświaty: Kuratorium Oświaty w Warszawie
• wydziałem edukacji: Centrum Usług Wspólnych w Markach
• sądem rejonowym: Sąd Rejonowy w Wołominie
• jednostką policji: Komisariat Policji w Markach
• inne

 

STANDARD REAGOWANIA I EDUKOWANIA

SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA.

WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA PERSONELU.

EDUKACJA DZIECI W OCHRONIE WŁASNYCH GRANIC

1. Rozpoznawanie czynników ryzyka krzywdzenia dzieci i reagowanie na nie

• Personel placówki posiada wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
• W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka personel placówki podejmuje rozmowę z opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wspar­cia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy oraz zgłasza sprawę do osoby odpowiedzialnej za ochronę dziecka.
• Personel monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.

2. Zasady rekrutacji personelu

• Przed zatrudnieniem danej osoby lub nawiązaniem współpracy w innej formie i powierzeniem jej obowiązków polegających na pracy z dziećmi należy ustalić kwalifikacje tej osoby oraz sprawdzić, czy posiada kompetencje do pracy z dziećmi oraz wykluczyć ryzyko wystąpienia z jej strony zagrożenia dla ich dobra i bezpie­czeństwa. Procedura weryfikacji przebiega zgodnie z przepisami obowiązującymi daną placówkę.
• Przed nawiązaniem współpracy z daną osobą placówka ma obowiązek sprawdzić, czy osoba ta figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Wydruk z Rejestru należy przechowywać w aktach osobowych członka personelu lub w innej doku­mentacji dotyczącej personelu.
• Przed nawiązaniem stosunku pracy dyrektor zwraca się do pracownika pedago­gicznego o przed­stawienie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego poświadczającego, że nie był on skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz sprawdza, czy dana osoba nie znajduje się w Central­nym Rejestrze Orzeczeń Dyscyplinarnych. Pozostali członkowie personelu przed nawiązaniem współpracy mają obowiązek przedstawienia informacji o niekaral­ności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karne­go, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. 2023 poz. 172 oraz z 2022 poz. 2600) lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
• Osoba ubiegająca się o pracę posiadająca obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska ponadto przedkłada pracodawcy lub innemu organizatorowi informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działal­ności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
• Osoba ubiegająca się o pracę składa pracodawcy oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedkłada pracodawcy lub innemu organizatorowi informację z re­jestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
• Jeżeli prawo państwa nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, przedkłada się informację z rejestru karnego tego państwa.
• W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba ubiegająca się o pracę składa pracodawcy oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Ko­deksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określo­nych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działal­ności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świad­czeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi.
• Oświadczenia, o których mowa wyżej, składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowie­dzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje po­uczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
• Osoba przyjęta na stanowisko związane z kontaktem z dziećmi musi bezwzględnie podpisać następujące oświadczenia:
• Oświadczenie o zapoznaniu się z Polityką ochrony dzieci i zobowiązaniu do jej przestrzegania (Załącznik);
• Oświadczenie o krajach zamieszkania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska (Załącznik);
• Oświadczenie dotyczące niekaralności za przestępstwa na szkodę dzieci, jeżeli z ważnych powodów nie może przedstawić informacji niekaralności pochodzą­cej z krajowych rejestrów karnych (Załącznik).
• Oświadczenia zostają włączone do akt osobowych personelu, a w przypadku ich braku dołączone do umowy cywilnoprawnej.
• Brak zgody na podpisanie któregokolwiek dokumentu wymienionego powyżej uniemożliwia nawiązanie z tą osobą jakiegokolwiek stosunku prawnego (zawarcie umowy o pracę/współpracy).
• W sytuacji, kiedy do placówki wchodzą zewnętrzne instytucje/osoby, ich obowiązkiem jest przedstawienie zaświadczeń o niekaralności oraz informacji czy nie fi­gurują w rejestrach sprawców na tle seksualnym. Ważne jest, żeby taka instytucja/osoba napisała oświadczenie, że przestrzega polityki ochrony dzieci lub ją posiada i w związku tym przedstawiła do wglądu zaświadczenia dyrektorowi placówki. Oświadczenie instytucji/osoby zostaje w dokumentacji placówki.

3. Obowiązki przed przystąpieniem do pracy

• Przed przystąpieniem do wykonywania swoich obowiązków każdy członek perso­nelu zapoznaje się ze standardami ochrony dzieci.
• Po zapoznaniu się ze standardami ochrony dzieci każdy członek personelu podpisuje oświadczenie o zapoznaniu się z nimi. Oświadczenie zostaje włączone do akt osobowych pracownika, a w przypadku ich braku dołączone do umowy cywilnoprawnej.

4. Zasady bezpiecznych relacji między personelem a dziećmi

4.1. Komunikacja i równe traktowanie

• Należy zwracać uwagę, aby każdy komunikat, działanie bądź czynność podejmowana wobec dziecka były adekwatne do sytuacji, do stopnia jego rozwoju i indywidualnych możliwości, bezpieczne, uzasadnione i nie skutkowały nierównym traktowaniem dziecka w stosunku do innych dzieci, w tym jego faworyzowaniem.
• Należy szanować wkład dzieci w podejmowane działania, traktować je równo bez względu na ich płeć i jakiekolwiek cechy, w tym niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.
• Podejmując decyzje dotyczące dziecka, należy poinformować je o tym, wysłuchać jego opinii oraz – o ile to możliwe, bezpieczne – uwzględniać jego potrzeby.
• W relacjach z dzieckiem:
• należy zachowywać cierpliwość, otwartość i okazywać mu szacunek;

• należy słuchać uważnie, a w przypadku zadania pytania udzielać odpowiedzi adekwatnej do wieku dziecka i danej sytuacji;
• zachować wrażliwość i szanować uwarunkowania językowe, kulturowe, religij­ne lub etniczne dziecka.

4.2. Prywatność

• Każdy członek personelu placówki ma obowiązek szanować prawo dziecka do prywatności. Jeśli zajdzie potrzeba ochrony dziecka bądź wystąpi inna sytuacja, z którą wiąże się ujawnienie określonych danych na temat dziecka, należy je o tym jak najszybciej powiadomić, wyjaśniając sytuację.
• Jeżeli zajdzie potrzeba przeprowadzenia z dzieckiem rozmowy, należy ją przeprowadzić w sposób umożliwiający kontrolę ze strony innych osób.

4.3. Kontakty

• Członek personelu placówki powinien kontaktować się z dzieckiem:
• w celach edukacyjnych, opiekuńczych lub wychowawczych;

• w godzinach pracy;
• na terenie placówki bądź z wykorzystaniem innych służbowych kanałów komunikacji.
• Ograniczenia wskazane wyżej nie mają zastosowania w przypadku zagrożenia dobra dziecka. W takiej sytuacji należy podjąć działania mające na celu zapew­nienie bezpieczeństwa dziecku oraz niezwłocznie sporządzić notatkę służbową z opisem zdarzenia i przekazać ją osobie odpowiedzialnej za ochronę dzieci oraz dyrekcji placówki.

4.4. Niedopuszczalne zachowania

• Członek personelu placówki nie może utrzymywać z dziećmi prywatnych relacji, z wyjątkiem relacji rodzinnych lub relacji przyjacielskich z opiekunami dziecka za wiedzą dyrekcji.
• Członkowi personelu placówki nie wolno:
• spożywać alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji, ani też oglądać treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę w obecności dzieci;

• udostępniać dzieciom treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę lub umożliwiać im zapoznanie się z tymi treściami;
• proponować alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji, leków, które nie są zalecone przez lekarza;
• utrwalać wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych;
• przyjmować pieniędzy, prezentów od dziecka, rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego dziecka. Zakaz ten nie ma zastosowania do kwiatów wręczanych z okazji świąt bądź innych uroczystości obchodzonych w placówce;
• wchodzić w relacje zależności wobec dziecka lub rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego dziecka bądź zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności, stwarzając ryzyko pojawienia się zarzutu nie­równego traktowania dzieci bądź czerpania korzyści;
• utrzymywać niejawnych bądź ukrywanych kontaktów z dzieckiem oraz kontak­tów opartych na udzielaniu gratyfikacji albo wynikających z przewagi fizycznej, stosunku władzy bądź zależności dziecka;
• składać mu propozycji, czynić komentarzy niewłaściwych dla relacji perso­nel – dziecko, dotykać w sposób uznany za nieprzyzwoity czy niestosowny albo w taki sposób odbierany przez dziecko;
• używać wulgarnych słów, gestów i żartów, czynić obraźliwych uwag, nawiązy­wać w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej, wykorzy­stywać wobec dziecka przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby), stosunku władzy bądź zależności dziecka;
• stosować jakiejkolwiek przemocy wobec dziecka, w tym polegającej na biciu, szturchaniu, popychaniu i wszelkich innych naruszeniach nietykalności cielesnej dziecka;
• zawstydzać, upokarzać, lekceważyć, obrażać dziecka, krzyczeć na dziecko;
• ujawniać informacji wrażliwych dotyczących dziecka, dotyczących wszelkich punktów zapisanych poniżej wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci, takich jak wizerunek dziecka, informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej dziecka;
• zapraszać dziecka do swojego miejsca zamieszkania, spotykać się z nim poza godzinami pracy lub utrzymywać kontakty poprzez prywatne kanały komuni­kacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościo­wych). W przypadku, gdyby taki kontakt był konieczny ze względu na dobro dziecka, może on nastąpić wyłącznie za wiedzą dyrekcji;
• angażować lub zachęcać dziecka do jakiejkolwiek działalności niezgodnej z prawem lub stwarzającej zagrożenie dla dziecka.

4.5. Ochrona dziecka

W przypadku pracy z dzieckiem, które doświadczyło krzywdzenia, w tym krzywdzenia seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania, należy zachować ostrożność i dystans w celu jego ochrony. Zawsze należy tłumaczyć dziecku granice relacji.

W sytuacji podejrzenia lub ujawnienia krzywdzenia zawsze należy stworzyć dziec­ku możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii, pamiętając, że może to być dla dziecka pierwsza i jedyna rozmowa (dziecko może już nie podjąć więcej prób poszukiwania wsparcia). Szczególnie ważne jest, by:

• wyrazić swoją troskę poprzez deklarację, że się dziecku wierzy;
• zapewnić dziecko, że dobrze uczyniło, podejmując rozmowę o doznanej krzywdzie;
• wyjaśniać dziecku, że nie jest winne zaistniałej sytuacji;
• jednoznacznie negatywnie ocenić każdą formę przemocy, dając wyraźny sygnał, że jest ona niedopuszczalna i należy jej zapobiegać/powstrzymać;
• należy odpowiednio poinformować dziecko, że tą sprawą zajmą się inne odpo­wiednie osoby, w tym udzielić mu informacji, że podjęte zostaną działania zapew­niające mu bezpieczeństwo i że nie jest winne temu, co się stało.

4.6. Czynności pielęgnacyjne

W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec dziecka personel unika innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem. Dotyczy to zwłaszcza pomagania dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu i w korzystaniu z toalety. Personel powinien dążyć do tego, by w miarę możliwości w każdej z czynności pielę­gnacyjnych i higienicznych asystowała mu inna osoba z przedszkola. Zawsze uprzedza dziecko o potrzebie wykonania przy nim tych czynności, wykonuje je w sposób delikat­ny, spokojnie, bez pośpiechu, by dziecko czuło się w tych sytuacjach bezpiecznie.

4.7. Przykładowe zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko:

• w komunikacji z dziećmi zachowuj cierpliwość i szacunek należny każdemu człowiekowi;
• respektuj prawo każdego dziecka do sprawiedliwego traktowania i uznania jego wyjątkowości, a biorąc pod uwagę sukcesy i postępy w rozwoju, doceniaj wysiłek i zaangażowanie;
• słuchaj uważnie dzieci i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku, pozio­mu rozwoju i danej sytuacji, z powagą podchodź do ich niepowodzeń, starając się udzielić im pomocy i wsparcia, jakich w danym momencie potrzebują;
• zabrania się zawstydzania, upokarzania, lekceważenia i obrażania dziecka. Roz­mawiaj z nim spokojnie, umiarkowanym tonem głosu, starając się zachować kon­takt wzrokowy; podniesiony ton głosu dopuszczalny jest tylko i wyłącznie w sytu­acjach wynikających z bezpieczeństwa dzieci;
• informacje wrażliwe dotyczące dziecka, tj. informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej, nie mogą zostać ujawnione osobom nieuprawnionym. Nie rozmawiaj o sytuacji dziecka w obecności innych dzieci;
• podejmując decyzje dotyczące funkcjonowania dziecka w przedszkolu, postaraj się poinformować je o nich odpowiednio wcześniej, uważnie wysłuchaj jego oczeki­wań i potrzeb;
• szanuj prawo dziecka do wyrażania swoich poglądów, oczekiwań, potrzeb, kieru­jąc się jego bezpieczeństwem, zdrowiem i dobrem;
• postawa wobec dziecka wyrażona w zachowaniu i wypowiedziach nie może za­wierać żartów, obraźliwych uwag odnoszących się do sfery osobistej dziecka. Pracownik nie może wykorzystywać wobec dziecka władzy i przewagi fizycznej;
• w sytuacji, gdy dziecko zagrożone jest wypadkiem lub urazem, personel ma prawo zdecydowanie odsunąć dziecko od źródła zagrożenia i odebrać mu niebezpiecz­ny przedmiot. Jeśli na terenie placówki przebywa specjalista (psycholog, pedagog, pedagog specjalny, terapeuta, logopeda), może wyprowadzić dziecko w miejsce wyciszenia. Jeśli nie ma specjalisty w instytucji, to nauczyciel zapewnia warunki bezpieczeństwa dziecku i grupie;
• zapewniaj dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć tobie lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i pomocy;
• miej wiedzę o właściwych i niewłaściwych zachowaniach wobec nietykalności dziecka:
  • właściwe zachowanie wobec nietykalności dziecka:

- poklepywanie po ramieniu lub plecach;

- uścisk dłoni;

- dotykanie rąk, barków;

- trzymanie dzieci za ręce podczas spaceru czy zabawy;

- siadanie w pobliżu małych dzieci i trzymanie ich na rękach (dzieci poniżej 3. roku życia).

• Istnieją sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, jeśli:

- jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, np. ze względu na smutek dziecka, tęsknotę za opiekunem;

- jest ochroną przed upadkiem, atakiem lub inną szczególną sytuacją, np. w sytuacji napadu złości i fizycznej agresji oraz zachowań zagrażających dziecku lub innym dzieciom;

- jest sposobem na realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub ściśle wiąże się z pracą i metodami terapeutycz­nymi oraz zostało to omówione z opiekunami dziecka.

• niewłaściwe zachowanie wobec nietykalności dziecka:

- wszelkie formy dotyku, o których wiemy, że dane dziecko ich nie akceptuje;

- dotykanie piersi, pośladków i okolic intymnych;

- klepanie w uda;

- łaskotanie;

- masaże poza zajęciami z terapii czy rehabilitacji;

- całowanie, zwłaszcza w usta;

- kładzenie się lub spanie obok dziecka;

- okazywanie czułości w miejscach wyizolowanych;

- komentowanie wyglądu fizycznego;

- gry i zabawy, w których dochodzi do powyżej opisanych niewłaściwych zachowań;

- stosowanie kar cielesnych;

- niedozwolone są wszelkie inne zachowania, które w naszej kulturze stanowią przekraczanie granic intymności.

• dzieciom przysługuje prawo do prywatności. W szczególny sposób prawo to winno być respektowane w takich miejscach jak: przebieralnie, łazienki i toalety. W wymienionych wyżej miejscach personel nie może w żaden sposób ingerować w ich prywatność, w tym wykonywać im zdjęć i nagrywać.
• na fotografowanie dzieci w innych sytuacjach i upublicznianie ich zdjęć należy uprzednio uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. To samo dotyczy produkcji materiałów filmowych;
• personel nie może wyręczać dzieci ani pomagać im w czynnościach natury oso­bistej (toaleta, mycie się, przebieranie itp.), o ile są w stanie wykonać te czynności samodzielnie;
• jeżeli dzieci ze względu na wiek albo własne ograniczenia nie są w stanie wykonać tych czynności samodzielnie, opiekunowie zawsze powinni udzielać pomocy przy tych czynnościach, pamiętając o godności drugiej osoby i dyskrecji;
• personel powinien zachować szczególną ostrożność wobec dzieci, które doświad­czyły nadużycia i krzywdzenia, w tym krzywdzenia seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z do­rosłymi. W takich sytuacjach dorosły powinien reagować z wyczuciem, jednak sta­nowczo, i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic;
• kontakt fizyczny z dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy;
• w sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec dziecka należy unikać innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem. Doty­czy to zwłaszcza pomocy dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu, prze­wijaniu i w korzystaniu z toalety;
• pracownicy, dla których pielęgnacja i opieka higieniczna nad dziećmi należą do podstawowych obowiązków, powinni zostać przeszkoleni w kierunku ochrony przed krzywdzeniem;
• dopuszcza się nocowanie wychowawcy z grupą dzieci (np. „nocki na zakończenie przedszkola”);
• każdy pracownik placówki powinien być gotowy do szybkiego reagowania i wy­jaśniania sytuacji niejednoznacznych, które mogłyby zostać zinterpretowane jako nieodpowiednie zachowanie (np. przypadkowy kontakt fizyczny, który mógłby zostać potraktowany jako naruszenie nietykalności cielesnej). Dobrą praktyką jest w takich przypadkach sporządzenie notatki służbowej oraz poinformowanie o zdarzeniu innego nauczyciela bądź pracownika placówki.
• każdy, kto będzie świadkiem jakiegokolwiek niewłaściwego zachowania ze strony innego dorosłego, powinien zareagować, by chronić dzieci przed krzywdzeniem. Ma on także obowiązek poinformowania o tym osobę odpowiedzialną i/lub postę­powania zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji. Zakres interwencji świad­ka zdarzenia zależy od rodzaju zdarzenia.

5. Specyfika sytuacji dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami

5.1. Zasady ogólne

• Każde dziecko należy traktować z należytym szacunkiem, nie dyskryminować ze względu na jakiekolwiek cechy, w tym specjalne potrzeby, niepełnosprawność, rasę, płeć, religię, kolor skóry, pochodzenie narodowe lub etniczne, język, stan zdrowia, wiek, zdolności lub status społeczny.
• Każdemu dziecku należy okazywać troskę o jego dobro i rozwój.
• Należy uwzględniać uniwersalne projektowanie, racjonalne dostosowania i modyfikacje, zapewniając równy dostęp osobom ze specjalnymi potrzebami edukacyjny­mi, w tym z niepełnosprawnościami.
• Należy eliminować bariery utrudniające dzieciom samodzielne funkcjonowanie i ekspresję, w tym bariery informacyjno-komunikacyjne, architektoniczne, cyfrowe.
• Należy poszukiwać metod pracy opartych na dowodach naukowych, najbardziej adekwatnych do rozpoznanych indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyj­nych dzieci.
• Należy angażować środowiska rodzinne i lokalne w rozwój dzieci.

5.2. Zalecenia dotyczące personelu

• Zaleca się, aby w placówce zapewnić obecność osoby posiadającej przeszkolenie i umiejętność udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
• Każda pomoc świadczona dziecku ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, musi następować w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa i uwzględniać najlepszy interes dziecka.

5.3. Relacje między personelem a dzieckiem

5.3.1. Identyfikacja sytuacji dziecka

Zadaniem personelu placówki jest identyfikowanie sytuacji, w tym specjalnych potrzeb dziecka, aby umożliwić realizację zadań, których dziecko jest beneficjentem. Należy uwzględniać informacje dotyczące dziecka udostępnione przez rodziców (opiekunów). Zasadność i zakres gromadzenia oraz przetwarzania pozyskanych danych określają odrębne przepisy.

Należy:

• Rozpoznać indywidualne potrzeby dziecka (w uzasadnionym zakresie) oraz specyfikę jego funkcjonowania, w szczególności:

- funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i społeczne ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki niepełnosprawności dziecka;

- warunki i sposoby niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka (fizjologicznych, w tym sensorycznych, psychofizycznych, w tym potrzeby bezpieczeństwa itp.) oraz konsekwencje ich deprywacji;

- sposoby regulacji emocji przez dziecko;

- sposób reagowania na bliskość fizyczną innych osób;

- sposób komunikowania się dziecka (język, specyficzne narzędzia oraz ich rodzaj);

- inne czynniki istotne dla dziecka.

• W przypadku ustalenia możliwości wystąpienia wysokiego ryzyka zachowań trudnych, w tym agresywnych, autoagresywnych, problemowych zachowań seksualnych, należy:

- dokonać oceny ryzyka (dokładnie ustalić czynniki mogące wywołać takie reakcje);

- opracować indywidualną procedurę interweniowania we współpracy z rodzi­cami (opiekunami), opartą na potrzebach/cechach dziecka, tj. najpierw wypracować katalog sposobów niedopuszczających do wystąpienia danego zacho­wania trudnego, możliwie najmniej awersyjnych, proaktywnych, opartych na budowaniu relacji opartej na szacunku i zaufaniu;

- następnie należy zaproponować nieawersyjne strategie reaktywne (ukierunko­wane na obniżenie napięcia emocjonalnego, w tym na ochronę dziecka i innych osób zaangażowanych w zachowanie).

• Wypracować zrozumiałą formę komunikacji wzajemnej – w języku/sposobie komunikacji używanym przez dziecko – dostosowaną do możliwości psychofizycz­nych dziecka i umożliwiającą wyrażenie przez dziecko swojej woli, w tym akcepta­cji lub sprzeciwu, co do pewnych czynności/zachowań, o ile jest to zasadne przy wykorzystaniu alternatywnych lub wspomagających metod komunikacji:

- przekazywać dziecku w zrozumiały sposób wiedzę o jego prawach i obowiąz­kach oraz możliwościach uzyskania pomocy, upewniając się, że przekaz jest dla niego jasny i klarowny;

- zapoznać dziecko w zrozumiały sposób z obowiązującymi w placówce norma­mi i zasadami oraz konsekwencjami ich naruszania dla wszystkich stron;

- uczyć dziecko w zrozumiały sposób, jak powinno się zachować w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu jego i innych;

- uczyć dziecko w zrozumiały sposób, jakie zachowania stanowią naruszanie granic prywatności/intymności innych osób, jakie zachowania krzywdzą innych, sprawiają im ból i cierpienie;

- dbać, aby reakcja osoby dorosłej nie powodowała negatywnego nastawienia innych dzieci do dziecka, na rzecz którego podjęto interwencję – chronione powinny być wszystkie dzieci uczestniczące w zdarzeniu, w tym świadkowie.

5.3.2. Tworzenie bezpiecznego środowiska rozwoju dziecka

• Należy zapoznać się z sytuacją dziecka, w uzasadnionym zakresie wynikającym z wykonywanych obowiązków i funkcji.
• Należy przeciwdziałać wszelkim formom ośmieszania, dyskryminacji, poniża­nia, zastraszania, oczerniania, wykluczania dziecka lub jakiejkolwiek innej formie przemocy psychicznej, fizycznej lub seksualnej. Należy natychmiast reagować na wszystkie tego rodzaju sytuacje, w tym między dziećmi.
• Stosownie do potrzeb i okoliczności wskazane jest:

- prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych i profilaktycznych ukierunkowanych na przeciwdziałanie wszelkiej dyskryminacji i przemocy oraz uwrażliwianie dzieci na prawo każdej osoby do poszanowania jej godności;

- przekazywanie informacji rodzicom (opiekunom) na temat występujących pro­blemów oraz podejmowanie z nimi współpracy w tym zakresie.

• Wspieranie dziecka w czynnościach samoobsługowych – jeśli konieczne jest wspieranie dziecka w realizacji czynności samoobsługowych i higienicznych z uwagi na poziom jego funkcjonowania, należy to czynić, stosując możliwie najmniej ingerencyjną formę wsparcia i jednocześnie dążyć do stopniowego uniezależniania go w tym zakresie od pomocy innych osób, o ile jest to możliwe. Udzielając wsparcia dziecku, należy to czynić w taki sposób, by nie skutkowało to dyskomfortem, upokorzeniem czy wyśmiewaniem przez inne osoby. Wspieranie powinno odby­wać się w sposób bezpieczny, z zachowaniem prywatności, z możliwością kontroli przez inne osoby z personelu.
• W sytuacji podejrzenia lub ujawnienia krzywdzenia zawsze należy stworzyć dziecku możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii, pamię­tając, że może to być dla dziecka pierwsza i jedyna rozmowa (dziecko może już nie podjąć więcej prób poszukiwania wsparcia). Szczególnie ważne jest, by:

- wyrazić swoją troskę poprzez deklarację, że się dziecku wierzy;

- zapewnić dziecko, że dobrze uczyniło, podejmując rozmowę o doznanej krzywdzie;

- wyjaśniać dziecku, że nie jest winne zaistniałej sytuacji;

- jednoznacznie negatywnie ocenić każdą formę przemocy, dając wyraźny sygnał, że jest ona niedopuszczalna i należy jej zapobiegać/powstrzymać;

- należy odpowiednio poinformować dziecko, że tą sprawą zajmą się inne odpo­wiednie osoby, w tym udzielić mu informacji, że podjęte zostaną działania za­pewniające mu bezpieczeństwo i że nie jest winne temu, co się stało.

5.3.3. Niedozwolone zachowania personelu

• Omawianie w obecności osób nieupoważnionych sytuacji dziecka, w tym jego sytuacji rodzinnej, zdrowotnej itp.
• Deprecjonujące porównania z innymi.
• Izolowanie w zamkniętym pomieszczeniu, przytrzymywanie drzwi, krępowanie ruchów poprzez wiązanie; stosowanie przymusu bezpośredniego możliwe jest wy­łącznie w sytuacji wystąpienia przesłanek wynikających z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i zgodnie z przepisami tej ustawy.
• Celowe prowokowanie u dziecka wystąpienia lub eskalacji zachowań trudnych, niepożądanych.
• Wyręczanie lub nadzorowanie bezpośrednie dziecka ponad niezbędny poziom, m.in. podczas realizacji czynności samoobsługowych i higienicznych.
• Lekceważenie lub powierzchowne, nieuważne traktowanie zgłaszanej przez dziec­ko potrzeby wsparcia i pomocy.
• Bierna postawa personelu w zakresie troski o rozwój i zabezpieczenie dziecka w sytuacji zagrożenia jego dobrostanu.

5.3.4. Procedura reagowania w przypadku zachowania trudnego, agresywnego lub przemocy ze strony dziecka

Celem zastosowania procedury jest zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim dzieciom i dorosłym przebywającym w placówce w przypadku wystąpienia sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa, zdrowia i życia tych osób.

Zakres zastosowania procedury:

• - naruszenie nietykalności fizycznej innych osób;
• - przemoc psychiczna, naruszenie godności osobistej;
• - bójki, pobicie;
• - stworzenie zagrożenia dla zdrowia i życia własnego i innych;
• - groźby użycia przemocy;
• - posługiwanie się niebezpiecznym przedmiotem;
• - niszczenie mienia.

Zakres odpowiedzialności:

- każda osoba z personelu może zauważyć lub być poinformowana o wystąpieniu aktów agresji, przemocy;

- każda osoba z personelu ma obowiązek zareagować w sytuacji agresji, przemocy (jako świadek zdarzenia lub osoba poinformowana o zdarzeniu), tj. podjąć próbę przerwania krzywdzenia, zapewnić bezpieczeństwo osobom: świadkom, krzywdzonemu, krzywdzącemu – ich odizolowanie;

- zastosowanie procedury reagowania odbywa się z poinformowaniem osoby wskazanej do podejmowania działań interwencyjnych, która następnie zajmie się cało­ściowo sprawą, lub innej osoby decyzyjnej (np. dyrektor, specjalista).

5.4. Proces wdrażania procedury reagowania w przypadku zachowania trudnego, agresywnego lub przemocy ze strony dziecka

• W przypadku zaobserwowania u dziecka przejawów wzmożonego napięcia, zdenerwowania lub trudności stwarzających prawdopodobieństwo wystąpienia zachowania trudnego, w tym agresywnego, autoagresywnego, zagrażającego, należy niezwłocznie podjąć działania, aby przeciwdziałać jego rozwinięciu, w tym należy podjąć z dzieckiem rozmowę uspokajającą, wyciszającą, o ile to możliwe, na neutralny temat (metoda przekierowania uwagi) lub inne oddziaływanie kojące/uspokajające.
• W sytuacji eskalacji zachowań trudnych, niepożądanych należy podjąć próbę ich wygaszenia, przerwania, adekwatnie do sytuacji, z uwzględnieniem rozpoznane­go wcześniej ryzyka wystąpienia zachowań trudnych, agresywnych, autoagresyw­nych oraz ustalonych i stosowanych u dzieci indywidualnych strategii proaktyw­nych lub nieawersyjnych strategii reaktywnych.
• Jeżeli podjęte czynności w danej sytuacji nie przynoszą efektów i następuje eskalacja zachowań trudnych, agresywnych, autoagresywnych, należy poinformować osoby wskazane do podejmowania procedury interwencyjnej lub inne osoby z per­sonelu, które znajdują się w pobliżu, z prośbą o pomoc; osoby te niezwłocznie informują osoby decyzyjne lub specjalistów i udzielają wsparcia w danej sytuacji.
• Następnie, w przypadku wystąpienia bardzo agresywnego zachowania, którego nie można powstrzymać i stwarza ono zagrożenie dla zdrowia i życia własnego i innych osób, należy niezwłocznie, jeżeli jest taka konieczność, udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej, wezwać pogotowie lub policję, a następnie powiadomić rodziców (opiekunów) dziecka – w tej sytuacji można, jeśli jest to niezbędne, moż­liwe i bezpieczne dla każdego uczestnika zdarzenia, zastosować jak najmniej inwa­zyjną formę przerwania aktu agresji.
• Należy zadbać o bezpieczeństwo każdego uczestnika zdarzenia, w tym świadków.
• Jeżeli okoliczności zdarzenia na to pozwolą – niezwłocznie – osoba wskazana w procedurze interwencyjnej podejmuje rozmowę stwarzającą dziecku możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii w celu ustalenia przy­czyn i okoliczności zdarzenia; w trakcie rozmowy z dzieckiem, o ile nie zakłóci to jej przebiegu, należy zanotować istotne informacje; po zakończeniu rozmowy sporządza się notatkę z uwzględnieniem całego zdarzenia i przekazanych informacji od świadków zdarzenia, o sytuacji należy poinformować rodziców (opiekunów).
• Do momentu uzyskania pewności, że sytuacja została zażegnana, a zachowanie trudne ustąpiło, nie wolno pozostawiać dziecka samemu sobie, tzn. „stracić go z pola widzenia”.
• Należy zadbać o bezpieczeństwo wszystkich uczestników zdarzenia, świadków i udzielić im wsparcia, np. pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

5.5. Szczególne warunki rozmowy interwencyjnej

• Rozmowa powinna być przeprowadzona bez presji czasu, pospieszania dziecka oraz powinna być dostosowana do jego potrzeb i możliwości; miejsce jej przeprowadzenia winno uwzględniać m.in. specyfikę odbioru i przetwarzania bodźców sensorycznych przez dziecko; należy wziąć pod uwagę język i sposoby komunika­cji dziecka.
• Osoba prowadząca rozmowę winna znać sposoby regulacji emocji przez dziecko (np. stimowanie/zachowania autostymulujące) oraz mieć wiedzę, czy u dziecka występują zachowania trudne (np. zachowania agresywne, autoagresywne).
• Podczas rozmowy trzeba pozwolić dziecku na swobodną wypowiedź, w tym ujawnienie obaw, nie przerywać, nie krytykować, nie uzupełniać wypowiedzi własny­mi domysłami, nie komentować przekazywanych przez nie treści, nie minimalizo­wać znaczenia tego, co się wydarzyło.
• Rozmowa powinna przebiegać w spokojnej atmosferze; po jej zakończeniu dziecko powinno zostać objęte adekwatnym wsparciem do czasu ustabilizowania sytuacji i wyciszenia zachowania – nie wolno pozostawiać dziecka samemu sobie, „stracić z pola widzenia” do momentu uzyskania pewności, że sytuacja jest ustabilizowana.

5.6. Wskazania dla personelu

• Zapoznanie się z ww. procedurą reagowania w przypadku zachowania trudnego, agresywnego lub przemocy ze strony dziecka, zadaniami i procesem realizowania w przypadku jej podjęcia.
• Współpraca z osobą wyznaczoną do podejmowania procedury interwencji w placówce, stosowanie się do jej poleceń w trakcie zdarzenia.
• Dysponowanie numerami osób odpowiedzialnych za podejmowanie interwencji w placówce.
• Doskonalenie kompetencji w zakresie niezbędnym do podejmowania działań określonych ww. w procedurze.

6. Zasady bezpiecznych relacji dziecko – dziecko

• Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji dziecko – dziecko ustalone w placówce.
• Treść zasad bezpiecznych relacji dziecko – dziecko powinna zostać wypracowana z udziałem dzieci i z uwzględnieniem specyfiki placówki oraz potrzeb dzieci w niej przebywających.
• W sytuacji, gdy w placówce są dzieci w różnych grupach wiekowych i z różnymi potrzebami, można opracować wersję zasad dla różnych grup.
• Treść zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi może być zmieniana w każdym momencie na wniosek dzieci i zawsze z ich udziałem.
• Zasady udostępnione są dzieciom w formie, która jest dostosowana do ich wieku i możliwości (plakat, rysunek, wersja graficzna).
• Ewaluacja i weryfikacja zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi odbywa się nie rzadziej niż raz na dwa lata, w tym po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w placówce podjęto interwencję z powodu krzywdzenia rówieśniczego lub z powodu krzywdzenia ze strony osoby trzeciej.
• Zagadnienia, które powinny znaleźć się w „zasadach bezpiecznych relacji między dziećmi”, to m.in.:

• zasady komunikacji między dziećmi;
• zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie;
• sposoby rozwiązywania konfliktów;
• szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni;
• równe traktowanie, szacunek dla różnorodności, indywidualnej tożsamości i ekspresji.

6.1. Przykładowe zasady bezpiecznych relacji między rówieśnikami

6.1.1. Komunikacja między dziećmi:

• - zachowuj życzliwość i szacunek wobec innego dziecka;
• - słuchaj uważnie, co inne dziecko mówi do ciebie, i spróbuj z nim rozmawiać;
• - baw się z innymi dziećmi w zgodzie;
• - nie wyśmiewaj, nie lekceważ i nie obrażaj innego dziecka;
• - szanuj prawo innego dziecka do prywatności;
• - nie strasz innych dzieci, nie przymuszaj ich do jakiejkolwiek czynności, nie groź im.

6.1.2. Działania między dziećmi:

• - każde dziecko ma swoje prawa bez względu na swoją płeć, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd;
• - szanuj inne dzieci podczas zabawy i nauki;
• - masz prawo do zabawy z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do zabawy z tobą;
• - nie zabieraj rzeczy, którymi bawi się inne dziecko lub które do niego należą, bez jego zgody;
• - jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec innych dzieci i między dziećmi, reaguj i zgłoś to osobie dorosłej;
• - wizerunek innych osób jest chroniony, nie rób zdjęć innym dzieciom bez ich zgody.

6.1.3. Kontakt fizyczny między dziećmi:

• - pytaj o zgodę na kontakt fizyczny, np. przytulenie, głaskanie, łaskotanie;
• - nie bij, nie szturchaj, nie popychaj innych dzieci ani w jakikolwiek sposób nie sprawiaj bólu fizycznego innemu dziecku;
• - nigdy nie dotykaj innego dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzy­zwoity lub niestosowny;
• - stawiaj własne granice wobec innych dzieci, mówiąc np. stop, nie chcę tego, nie życzę sobie, to mnie boli.

7. Szkolenia

• Członkowie personelu, bez względu, czy mają kontakt bezpośredni, czy pośredni z dziećmi, otrzymują szkolenia w zakresie ochrony dzieci, odpowiednie dla peł­nionej przez nich funkcji.
• Działania szkoleniowe dotyczą w szczególności:

- zapisów polityki ochrony dzieci (obowiązujące zasady i procedury);

- podnoszenia kompetencji w zakresie rozpoznawania czynników i symptomów krzywdzenia dzieci;

- przeciwdziałania przemocy i podejmowania interwencji.

• Placówka inicjuje i prowadzi działania edukacyjne z obszaru ochrony dzieci przed krzywdzeniem (np. w formie ulotek informacyjnych, plakatów, warsztatów) skierowane do dzieci (w sposób dostosowany do ich wieku, percepcji i możliwości po­znawczych) oraz ich opiekunów, wolontariuszy w szczególności na temat:

- sposobów unikania zagrożeń oraz reagowania na nie w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami;

- zasad bezpiecznych relacji z rówieśnikami, pożądanych postaw w kontaktach między dziećmi;

- dostępu do informacji w miejscach, w których mogą szukać pomocy;

- bezpiecznego korzystania z Internetu;

- prawa do ochrony wizerunku.

• Opracowanie działań edukacyjnych koordynuje osoba odpowiedzialna za przygotowanie personelu do stosowania polityki ochro­ny.
• Szkolenie z zakresu Polityki ochrony dzieci przeprowadza się minimum raz na dwa lata.
• Przeszkolenie przechodzi każdy nowo przyjęty członek personelu w terminie do 7 dni od podjęcia zatrudnienia oraz każdy członek personelu pracujący z dziećmi raz w roku.
• Warsztaty i zajęcia dla dzieci przeprowadza się nie rzadziej niż raz w roku.

 

STANDARD PROCEDURY

W PLACÓWCE FUNKCJONUJĄ PROCEDURY ZGŁASZANIA PODEJRZENIA ORAZ PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA DZIECI.

ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM SKRZYWDZONYM.

 

1. Procedury podejmowania interwencji i udzielania wsparcia

• Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzysta­niem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
• Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
• popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znę­canie się nad dzieckiem);
• doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. krzyk, poniżanie;
• doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).
• Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przy­padku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
• członka personelu;
  • rodziców/opiekunów prawnych;
  • inne dziecko.
• Procedury interwencji mają za cel wspierać personel w realizowaniu prawnego i społecznego obowiązku reagowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka.
• Celem interwencji jest zatrzymanie krzywdzenia dziecka i zapewnienie mu bezpieczeństwa.
• W przypadku powzięcia przez członka personelu podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, członek personelu ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przeka­zania uzyskanej informacji osobie odpowiedzialnej za ochronę dziecka. Notatka może mieć formę pisemną.
• Interwencja prowadzona jest przez osobę odpowiedzialną za ochronę dziecka. Dane tej osoby zostaną podane do wiadomości personelu, dzieci i opiekunów.
• Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony osoby wyznaczonej do prowadzenia interwencji, wówczas interwencja prowadzona jest przez dyrekcję placówki.
• Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony dyrekcji placówki, a nie została wyznaczo­na osoba do prowadzenia interwencji, wówczas działania opisane w niniejszym rozdziale podejmuje osoba, która dostrzegła krzywdzenie lub do której zgłoszono podejrzenie krzywdzenia.
• Do udziału w interwencji można zaangażować specjalistów, w szczególności psychologów i pedagogów, celem skorzystania z ich pomocy przy rozmowie z dzieckiem o trudnych doświadczeniach.
• Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik do niniejszej Polityki. Kartę załącza się do dokumentacji dziecka.
• Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania poufności, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

1.1. Podejrzenie krzywdzenia przez opiekuna dziecka (rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego, opiekuna tymczasowego)

• W przypadku, gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez opiekuna, osoba odpowiedzialna za interwencję przeprowadza rozmowę z dzieckiem ( w miarę możliwości w obecności psychologa) i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szcze­gólności jego niekrzywdzącymi opiekunami. Celem rozmów jest ustalenie przebie­gu zdarzenia, a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji.
• Od rozmów z opiekunami można odstąpić, jeśli zagraża to dobru dziecka, a krzywdzenie nosi znamiona przestępstwa.
• Osoba odpowiedzialna za interwencję organizuje spotkanie/a z niekrzywdzącymi opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia (inne organizacje, służby państwowe).
• W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo, osoba odpowiedzial­na za interwencję sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestęp­stwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.
• W przypadku, gdy z rozmowy z opiekunami wynika, że nie są oni zainteresowa­ni pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia, osoba odpowiedzialna za interwencję sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny i kieruje go do właściwego sądu rodzinnego.
• W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że opiekun dziecka zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej), rodzina stosuje przemoc wobec dziecka (rodzic/inny domownik krzyczy na dziecko, stosuje klapsy lub podobne rodzajowo kary fizyczne), należy poinformować właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy rodzinie, gdy niespełnianie potrzeb wynika z sytuacji ubóstwa, bądź – w przypadku przemocy i zaniedbania – konieczności wszczęcia procedu­ry „Niebieskie Karty”. Procedura ta może być wszczęta bezpośrednio przez perso­nel przedszkola jako placówkę edukacyjną.
• Wyznaczony członek personelu jest zobowiązany uczestniczyć w grupie diagnostyczno-pomocowej w przypadku wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.
• Osoba odpowiedzialna za wsparcie dziecka sporządza – we współpracy z innymi członkami personelu – plan wsparcia dziecka oraz regularnie (raz w tygodniu) monitoruje jego wykonanie.

1.2. Podejrzenie krzywdzenia przez członka personelu

• W przypadku, gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez członka personelu, wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko z dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
• Osoba odpowiedzialna za ochronę dziecka przeprowadza rozmowę z dzieckiem, w miarę możliwości w obecności psychologa, oraz z innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu. Osoba odpowiedzialna za ochronę dziecka stara się ustalić przebieg zdarzenia, a także jego wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji.
• O podejrzeniu krzywdzenia informowani są opiekunowie dziecka. Wspólnie z nimi ustalany jest plan wsparcia dziecka.
• W przypadku, gdy członek personelu popełnił wobec dziecka przestępstwo, dyrekcja sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.
• W przypadku, gdy nie ma podejrzenia przestępstwa, ale gdy naruszenie dobra dziecka jest znaczne, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, należy rozważyć rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia. Jeżeli osoba, która dopuściła się krzywdzenia, nie jest bezpośrednio zatrudniona przez placówkę, lecz przez podmiot trzeci, wówczas należy zarekomendować zakaz wstępu tej osoby na teren placówki, a w razie potrzeby rozwiązać umowę z instytucją zatrudniającą tę osobę.
• W przypadku, gdy naruszenie dobra dziecka było mniej dotkliwe (np. jednorazowe podniesienie głosu), dyrekcja może wymierzyć inne kary dyscyplinarne (np. rozmowę ostrzegawczą, wpis do akt) i przywrócić pracownika do pracy, monitorując wykonywanie przez niego czynności z dziećmi.
• W przypadku, gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.

1.3. Podejrzenie krzywdzenia rówieśniczego

• W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko przebywające w placówce (np. na zajęciach grupowych) należy przeprowadzić rozmowę z dziec­kiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami. Ponadto należy porozmawiać z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu. W trakcie rozmów należy dążyć do ustalenia przebiegu zdarzenia, a także jego wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka krzywdzonego. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji. Dla dziecka krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji. Ważne jest nazywanie zdarzeń, bazując na faktach, nieumniejszanie ich.
• Wspólnie z opiekunami dziecka krzywdzącego należy opracować plan naprawczy, celem zmiany niepożądanych zachowań.
• Z opiekunami dziecka poddawanego krzywdzeniu należy opracować plan zapewnienia mu bezpieczeństwa, włączając w ten plan sposoby odizolowania go od źródeł zagrożenia.
• W trakcie rozmów należy upewnić się, że dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez opiekunów, innych dorosłych bądź inne dzieci. W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy podjąć interwencję także w stosunku do tego dziecka.

1.4. Bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia

W przypadku podejrzenia, że życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu, należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 999 (pogotowie). Poinformowania służb dokonuje członek personelu, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu, a następnie wypełnia kartę interwencji, którą przekazuje do osoby odpowiedzialnej za ochronę dzieci.

1.5. Udzielenie dziecku wsparcia po ujawnieniu krzywdzenia

• Placówka zapewnia dzieciom wsparcie i bezpieczeństwo. Personel postępuje tak, aby dzieci nigdy nie czuły, że stwarzają problem, zgłaszając krzywdzenie, w tym czyn o cha­rakterze seksualnym.
• Dzieci powinny wiedzieć, do kogo mogą się zgłosić, zawsze powinny być wysłuchane, ich obawy nigdy nie mogą być umniejszane.
• Placówka zapewnia również odpowiednie wsparcie innym dzieciom, które były świadkami lub w jakikolwiek sposób dowiedziały się o takim czynie.
• Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka osoba odpowiedzialna za udzielenie wsparcia sporządza opis sytuacji przedszkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami, oraz plan pomocy dziecku.
• Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:

- wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku;

- skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy, jeżeli istnieje taka potrzeba;

- częstotliwości i sposobu monitorowania wsparcia udzielanego dziecku.

• Osoba odpowiedzialna za wsparcie może współpracować przy opracowaniu planu z innymi członkami personelu, a także z wybranymi instytucjami zewnętrznymi.
• Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez osobę odpowiedzialną za udziele­nie wsparcia opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.

2. Korzystanie z Internetu i urządzeń mobilnych

2.1. Zasady korzystania z Internetu i urządzeń mobilnych

• Placówka, nie zapewnia dzieciom dostępu do Internetu.
• W zakresie urządzeń osobistych placówka promuje dobre praktyki.
• Infrastruktura sieciowa placówki umożliwia dostęp do Internetu wyłącznie personelowi placówki
• Warunkiem dopuszczenia dziecka do korzystania z urządzeń placówki jest każdorazowa, ciągła obecność personelu placówki oraz zapoznanie się przez dziecko z zasadami bezpiecznego korzystania z Internetu.
• Personel do­kłada starań, aby proces zapoznania był efektywny i odpowiadał potrzebom dzieci.
• Placówka zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych dotyczących zasad bezpiecznego korzystania z Internetu (np. poprzez zamieszczanie ich na stronie internetowej, udostępnianie rodzicom i dzieciom itp.).

2.2. Procedura interwencji w przypadku podejrzenia zagrożeń online

• W przypadku zdarzeń godzących w bezpieczeństwo dzieci związanych z ko­rzystaniem z Internetu, należy podjąć następujące działania:

• Działania wobec aktu/zdarzenia – opis przypadku, ustalenie okoliczności zdarze­nia, zabezpieczenie dowodów oraz monitoring pointerwencyjny.
• Każde zgłoszenie/przypadek ujawnienia treści szkodliwych lub nieodpowied­nich powinno zostać zarejestrowane, przeanalizowane oraz odpowiednio udokumentowane.
• W analizie zdarzenia powinien znaleźć się dokładny opis zdarzenia, wskazanie osób uczestniczących i/lub podjętych działań w celu identyfikacji sprawcy oraz materiały dokumentujące zdarzenie.
• Dowody powinny zostać zabezpieczone i opisane.
• Jeśli zebrane dowody wskazują na naruszenie prawa, należy niezwłocznie powiadomić policję i przekazać jej cały zgromadzony materiał dowodowy.
• W celu usunięcia z Internetu nielegalnych, kompromitujących lub krzywdzących materiałów należy poinformować rodziców/opiekunów prawnych o możliwo­ściach ich usunięcia we współpracy z Dyżurnet.pl oraz w trybie zgłaszania takich treści poprzez formularz na stronie, na której materiał został opublikowany (telefo­ny zaufania: 116 111 dla młodzieży i dzieci; 800 100 100 dla rodziców i nauczycieli).
• Należy pamiętać o prawie do bycia zapomnianym wynikającym z unijnego rozpo­rządzenia o ochronie danych osobowych gwarantującym w uzasadnionych przy­padkach usunięcie konkretnych linków z wyszukiwarki Google, w związku z czym nie będą mogły być wyszukane przy wpisywaniu jakiejkolwiek frazy. Możliwe jest również skorzystanie ze strony https://stopncii.org/, czyli Stop Non-Consensual In­timate Image Abuse. Strona pomaga usunąć z Internetu materiały intymne z wize­runkiem osoby, która nie wyraziła zgody na upublicznienie treści.

2.3. Monitoring pointerwencyjny

Niezwykle istotnym elementem procedury interwencyjnej jest systematyczne prowadzenie monitoringu zdarzenia po jego przerwaniu i zastosowaniu środków naprawczych. W praktyce oznacza to przede wszystkim regularne pozyskiwanie informacji na temat sytuacji, potrzeb uczestników incydentu oraz reagowania na ewentualne pojawienie się odroczonych skutków, a także możliwość oceny prawi­dłowości podjętych działań.

2.4. Działania wobec uczestników zdarzenia (pokrzywdzony – sprawca – świadek, rodzice)

• Działania wobec uczestników zdarzenia z zakresu naruszenia bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni powinny być adresowane zarówno do osób pokrzywdzonych, sprawców oraz świadków zdarzenia (z uwagi na zróżnicowany charakter incyden­tu). Niektóre formy dotyczyć mogą pracy wyłącznie z pokrzywdzonymi, inne wy­magać będą zastosowania różnych działań wychowawczych i/lub dyscyplinarnych wobec sprawcy. Należy pamiętać, że podejmowane działania dotyczą w większo­ści przypadków osób nieletnich, więc stroną uczestniczącą jest także rodzic/opie­kun prawny. W takich przypadkach stosuje się odpowiednie przepisy prawa.

• Zasadnym jest, by podejmowane przez placówkę działania były zaplanowane, stopniowe, dostosowane do sytuacji oraz przebiegały w proponowanej kolejności:
• rozmowa z uczestnikiem zdarzenia odpowiednia do charakteru zdarzenia oraz roli uczestnika (pokrzywdzony/sprawca/świadek). Nie należy stosować języka przekierowującego winę i odpowiedzialność za zdarzenie na osobę pokrzywdzoną;

• powiadomienie rodziców/opiekunów prawnych uczestników zdarzenia oraz informowanie ich o podejmowanych działaniach i ewentualnych konsekwen­cjach regulaminowych oraz przedstawienie propozycji wsparcia;
• powiadomienie policji/sądu rodzinnego w przypadku podejrzenia popełnienia czynu zabronionego;
• otoczenie wsparciem i opieką psychologiczno-pedagogiczną uczestników zdarzenia.

2.5. Działania wobec instytucji/organizacji/służb pomocowych i współpracujących (policja, wymiar sprawiedliwości, służby społeczne)

• Na instytucjach publicznych, takich jak szkoła i inne placówki oświatowe, spoczy­wa szczególny obowiązek współpracy z policją oraz sądem rodzinnym. Szkoła i placówki oświatowe, przez osobę dyrektora, są zobligowane do zawiadomie­nia policji lub sądu rodzinnego o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego, o którym dowiedziały się w związku ze swoją działalnością. Ponadto spoczywa na nich obowiązek podjęcia niezbędnych czynności, aby nie dopuścić do zatarcia jego śladów oraz zabezpieczenia dowodów. Obowiązek powiadomienia policji przez dyrektora nie dotyczy czynów ściganych przez organy na wniosek pokrzyw­dzonego oraz z oskarżenia prywatnego, gdy sam pokrzywdzony występuje w cha­rakterze oskarżyciela.
• W razie wystąpienia przez pokrzywdzonego ze skargą lub oskarżeniem, współ­praca placówki oświatowej z policją oraz sądem rodzinnym może polegać w szcze­gólności na udzielaniu informacji i pomocy przy przeprowadzaniu czynności po­stępowania w placówce, przekazaniu dokumentów oraz udostępnieniu danych dziecka.

 

STANDARD MONITOROWANIA

PRZEDSZKOLE MONITORUJE I OKRESOWO WERYFIKUJE ZGODNOŚĆ PROWADZONYCH DZIAŁAŃ Z PRZYJĘTYMI STANDARDAMI OCHRONY DZIECI

 

1. Procedury przeglądu standardów i polityk ochrony

1.1. Aktualizacja standardów

• -Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci przeprowadza raz na dwa lata ankietę na temat stanu znajomości i przestrzegania standardów ochrony dzieci oraz potrzeby wprowadzenia zmian w tych standardach. Wzór ankiety stanowi Załącz­nik do niniejszych standardów. W ewaluację należy włączyć rodziców i dzieci, stosownie do ich możliwości poznawczych.
• Na podstawie wyżej wspomnianych ankiet osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci sporządza raport, który następnie przekazuje dyrekcji placówki. Część raportu stanowi ocena znajomości standardów przez personel placówki, zestawienie zgłaszanych naruszeń standardów ochrony dzieci oraz propozycje zmian.
• Dyrekcja placówki w terminie jednego miesiąca od otrzymania raportu podejmuje decyzje co do wprowadzenia zmian do standardów ochrony dzieci i powierza przygotowanie nowego tekstu osobie odpowiedzialnej za standardy ochrony dzieci.
• Jeśli na podstawie raportu zostanie ustalone, że stopień znajomości standardów ochrony dzieci jest niewystarczający, osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci ma obowiązek przeprowadzić szkolenie ze standardów ochrony dzieci dla personelu.

1.2. Przegląd zasad korzystania z Internetu i urządzeń mobilnych

• Stosowane oprogramowanie zabezpieczające oraz blokujące, w tym jego zakres powinien być poddawany ewaluacji przynajmniej raz w roku, albo gdy:

- zidentyfikowane zostanie nowe ryzyko lub zagrożenie,

- zmieni się sposób działalności placów­ki lub wprowadzona zostanie nowa technologia.

• Ewaluacja powinna uwzględniać m.in. standardy ochrony dzieci, zmieniające się otoczenie Internetu, potrzeby dzieci, zasady bezpiecznego korzystania z Internetu oraz ogólnie politykę placówki, zakres zadań osoby odpowiedzialnej za Internet, kompetencje cyfrowe personelu, podstawę programową oraz tematykę i charakter spotkań poświęconych bezpiecznemu korzystaniu z Internetu, aktualność i skuteczność wprowadzonych rozwiązań technologicznych oraz opinie ze strony personelu, dzieci oraz rodziców w zakresie praktyczności stosowanych rozwiązań.

2. Ewaluacja procedur podejmowania interwencji

Placówka raz do roku dokonuje przeglądu decyzji i podjętych działań oraz ocenia ich skuteczność.

3. Sposoby komunikowania standardów ochrony dzieciom

• Politykę ochrony dzieci można komunikować nawet małym dzieciom na wiele różnych sposobów, m.in. poprzez:

- edukowanie dzieci na temat ich zasobów (mocnych stron) i miejsc do rozwoju;

- systematyczne przeprowadzanie zajęć o prawach dziecka oraz obowiązkach i zasa­dach przyjętych w placówce;

- systematyczne przeprowadzanie zajęć w ramach ochrony dzieci przed krzywdzeniem w oparciu o powszechnie dostępne materiały;

- wplatanie rozmów o bezpiecznych zasadach w codzienne aktywności;

- przygotowanie wspólnie z dziećmi plakatu „Bezpieczne dziecko” pokazującego zasady, numery telefonów i bezpieczne osoby, do których dziecko może się zwró­cić o pomoc.

Zapisy końcowe

• Standardy ochrony dzieci obowiązują od dnia 15/08/2024r.
• Udostępnienie standardów ochrony dzieci następuje w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi przez personel placówki, dzieci i ich opiekunów, tj. na stronie internetowej artedoo.pl